Kamu yönetiminin daha etkin ve
fonksiyonel bir hale getirilmesi için vatandaşlar ile devlet
arasında ve aynı zamanda kamu kurum ve kuruluşları arasında
bilgi ve iletişim teknolojilerinden daha fazla yararlanılması
bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu konu son yıllarda
“elektronik devlet” ya da “dijital devlet” adı altında gündemde
bulunmaktadır ve pek çok ülke bu yönde hazırlık çalışmalarını
sürdürmektedir ve uygulamalar devam etmektedir.
Elektronik devlet ya da kısaca
“e-devlet” kavramı, vatandaşların ve aynı zamanda özel kurum ve
kuruluşların kamu kurumlarıyla olan mal, hizmet ve bilgi
alışverişi şeklindeki ilişki ve işlemlerinin bilgi ve iletişim
teknolojilerinin yardımıyla elektronik ortamda
gerçekleştirilmesidir. (Aktan, 2003:241)
21.
yüzyılda ideal anlamda elektronik devlet;
-Sistem
entegrasyonu ve ölçeklenebilirliğin olanakları ve sınırlarını
teknolojik, kurumsal ve politik olarak araştırarak, birbiriyle
uyumlu çalışabilen güvenli sistemler geliştiren,
-İnternet
teknolojileri sayesinde kamu kurum ve kuruluşları tarafından
sunulan bilgilere erişimi sağlayan, elektronik vergilendirme
sistemini mümkün kılan, vatandaşların demokratik süreçlere
katılması için yöntem ve ölçümlemeler geliştiren (elektronik oy
verme),
-İnternet
kullanımının kamu sektöründe ve halk arasında daha yaygın hale
gelmesiyle yeni ve entegre hizmetler veren,
-Devlet
tarafından verilen hizmetlerin özel girişim ve sivil toplum
kuruluşları ile başka kuruluşlar tarafından verildiği,
-Bilginin
araştırılması, seçilmesi, analizi ve paylaşımı için
geliştirilecek teknolojilerin kamu görevlilerinin karar verme
süreçlerini derinden etkilediği, bu teknolojilerin kullanımıyla
birlikte, halk katılımı ve açık devlet kavramlarının mümkün
kılındığı,
-Kamu
sektöründe, elektronik arşivleme ve kayıt yönetiminin gündelik
hayatın bir parçası haline geldiği,
-Daha
gelişmiş ve sürekli gelişmeleri takip eden bilgi teknolojileri
yönetiminin varolduğu,
-Araştırma
kaynaklarının kullanılabilir bilgi sağladığı ve uygulanabilir
yöntemler geliştirebildiği,
-Devlette
gerçekleştirilecek ileri düzeydeki tüm bilişim teknolojisi
uygulamalarının, politikalar,
süreçler, bilgi ve teknoloji ile bütünleştirildiği, devlettir.(http://www.digitaldevlet.com/sss.php)
Elektronik
devletin ana amacı, kamu hizmetlerinin daha kaliteli ve daha az
maliyetle sunulmasıdır. Bu süreçte en önemli araçlar, elektronik
sektörü ve ona bağımlı ve bağlı olarak gelişen bilişim
teknolojilerinin sunduğu imkanlardır. Özellikle geçtiğimiz 10-15
yıl içerisinde yaşamın her alanını hissedilir ölçüde etkilemeye
başlayan bilişim teknolojilerinin, hantallaşmış, gereğinden
fazla büyümüş, yüksek maliyetle daha az iş yapabilir hale gelmiş
olan kamu yönetiminin iyileştirilmesi çabalarına iyi bir çare
olduğunun keşfedilmesi de fazla uzun sürmemiştir. Özellikle
1990'lı yılların başından itibaren, bilgi ve iletişim
teknolojilerinin geniş ve her geçen gün gelişen olanaklarının
kamu hizmetlerinin sunumunda bir araç olarak nasıl kullanılacağı
hususu önem kazanmaya başlamıştır. Başarılı ülke uygulamaları,
elektronik devlet yaklaşımının kabul edilebilir,
gerçekleştirilebilir ve uygulanabilir bir fikir olarak görülmeye
başlanmasına vesile olmuştur.(İnce,2001.)
E-devlet’in
başlıca amaçlarını şu şekilde özetleyebiliriz:
-
Devlet tarafından daha kolay erişilebilir
bilgiler sunmak, Vatandaşların kamu kurum ve kuruluşları ve
sunduğu hizmetler hakkında bilgi sahibi olmasını sağlamak,
-
Hizmetlere olan talebin daha süratle
karşılanmasını sağlamak,
-
Vatandaşların istek ve taleplerini daha etkin
değerlendirmek, müşteri memnuniyetini daha kolay bir şekilde
tespit etmek,
-
Bilgi ve iletişim teknolojileri sayesinde
tele-demokrasi anlayışını kurumsallaştırmak; katılımcı
demokrasiye daha fazla yaklaşmak,
-
Devlet hizmetlerindeki gereksiz işlem
maliyetlerini (bürokrasi, kırtasiyecilik vs.) azaltmak,
-
Saydam bir kamu yönetimini gerçekleştirmek,
Elektronik devlet, bu temel
amaçları gerçekleştirdiği ölçüde kamu yönetiminde etkinlik ve
verimliliğin sağlanması, vatandaşların bilgi düzeyinin
arttırılması, hizmet kolaylığı, işletme-endüstri-devlet
etkileşiminin geliştirilmesi, maliyet tasarrufu, üretkenlik ve
gelir artışı, devlet kademelerinde rüşvet ve yolsuzlukla
mücadele, daha fazla saydamlık ve kamu birimlerine ulaşmada
kolaylık gibi birçok avantaj yaratmaktadır. (Erdal,2002:166)