Yemen

     Türkiye'de türkülere konu olmuş bir beldedir. Çünkü Arap yarımadasının güneyinde bulunan bu ülke zamanında Osmanlı devletinin hakimiyeti altındaydı. O günün şartlarında Yemen'e gidip o toprakları işgal etmek isteyen İngilizlere karşı savaşmak hayli zor olduğundan gidenlerin çoğu geri gelmiyordu.Yemen her ne kadar bize uzak olsa da tarihte önemli bir yeri olmuştur. Kur'an-ı Kerim'de Hz. Süleyman'ın hayatıyla ilgili olarak Yemen'den söz edilir. Kabe'yi yıkmaya kalkışan Ebrehe de Yemenliydi.

Yemen'in başkenti San'a...

Muhteşem yapılarıyla San'a... Olağanüstü...

Türkülerdeki Yemen

Yemen, Türkiye'de ismi en çok duyulan ülkelerden biridir. İsmi türkülere ve ilahilere geçmiş olan bu ülkenin bu kadar çok zikredilmesinin en önemli sebebi de zaten söz konusu türkülere ve ilahilere konu olan olaylardır. Hz. Peygamber (s.a.s.)'e sevgisiyle meşhur olan Uveys el-Karani ve Osmanlı döneminde çıkan Yemen isyanları sebebiyle bu isyanların bastırılması için gönderilen askerlerin geri dönmemesi. Uveys el-Karani'nin Hz. Peygamber (s.a.s.)'e olan sevgisi ve Peygamber (s.a.s.)'in ona cübbesini gönderdiğinin rivayet edilmesi sebebiyle onun adı Türkiye'de yaygın olarak ama hatalı bir şekilde kullanılır. Burada bu hataya da işaret etmeyi uygun görüyorum. Malum olduğu üzere onun adına nispetle Türkiye'de Veysel adı yaygın bir şekilde kullanılıyor. Oysa bu Veysel'in başındaki "Veys" kısmı Uveys'in kısaltması, sonundaki "el" kısmı ise el-Karani'nin başındaki harf-i tariftir. Bu şekliyle hiçbir anlamı yoktur, sadece bir isim karması niteliği taşımaktadır. Doğrusu ise Uveys ya da kısaltılmış şekliyle Veys'tir.

Yemen Hakkında

Yemen'in genel olarak tanınabilmesi için bu ülke hakkında bazı genel bilgiler vermekte yarar görüyorum.

Resmi adı: Yemen Cumhuriyeti

Başkenti: San'a (Nüfusu: .600.000)

Diğer önemli şehirleri: Aden (500.000), Taiz, Hudeyde, Makalla, Hadramevt.

Yüzölçümü: 527.968 km2

Nüfusu: 16.000.000 (tahmini). Nüfusun % 25'i şehirlerde yaşamaktadır.

Etnik yapı: Yemen'de nüfusun % 97.3'ü Araptır. Kalan nüfusu Güney Asyalılar (% 1), Somalililer (% 1.2), Malaylar (% 0.2) ve yahudiler (% 0.04) oluşturmaktadır. Son yıllarda Somali'de yaşanan açlık ve yoksulluk sebebiyle bu ülkeden Yemen'e iltica edenler sebebiyle Somalililerin sayısı arttı. Ancak bu mülteciler Yemen nüfusundan sayılmıyor.

Dil: Resmi dil ve halkın genelinin konuştuğu dil Arapça'dır.

Din: Resmi din İslâm'dır. Halkın % 99'u Müslümandır. Nüfusun % 1'ini de yahudilerle doğu dinleri mensupları oluşturmaktadır. Müslümanların % 55'i Sünni, % 45'i Zeydidir. Çok az sayıda da İsmaili vardır. Sünnilerin geneli Şafiidir.

Coğrafi durumu: Arap Yarımadası'nın Afrika'ya bakan güney ucunda yer alan Yemen, kuzeyden Suudi Arabistan, doğudan Umman, güneyden Hint Okyanusu (Aden Körfezi), batıdan Kızıldeniz'le çevrilidir. En yüksek yeri Hadur Şu'ayb (3760 m.)'dır. Topraklarının % 1'i tarım alanı, % 40'a yakını otlaktır.

Yönetim şekli: Çok partili demokratik sisteme dayalı bir cumhuriyet rejimiyle yönetilmektedir. 301 üyeli bir parlamentosu var. Yemen, BM, İKÖ (İslâm Konferansı Örgütü), Arap Birliği, IMF (Uluslararası Para Fonu), İslâm Kalkınma Bankası gibi uluslararası örgütlere üyedir.

İslâmi Hareket: Yemen'de Müslümanların % 45'ini Zeydiyye mezhebi mensupları oluşturur. Zeydilerin kendilerine özel bir hiyerarşik sistemleri vardır. Onların da başlarında imamları olur. Ancak Zeydilerdeki imamlık sistemi Caferilerdekinden farklıdır. Zeydiler ayrıca Caferilerden farklı olarak Hz. Ebu Bekir (r.a.) ve Hz. Ömer (r.a.)'in halifeliklerine karşı çıkmazlar. Onlar sadece Hz. Osman (r.a.)'ın halifeliğine karşı çıkar ve Hz. Ömer (r.a.)'den sonra halifelik hakkının Hz. Ali (r.a.)'de olduğunu ileri sürerler. Bunun yanı sıra Zeydiler sünnilerin yönetimine tabi olmaya karşı çıkmazlar.

Kaynak: http://www.vahdet.com.tr/isdunya/dosya1/0247.html

13 Haziran 2003 Cuma, Cuma dergisi

 ****

Yemen Türküsü

Havada bulut yok,bu ne dumandır.
Mahlede ölüm yok,bu ne figandır.
Ana ben ölmedim,bu ne şivandır.
Ano yemendir, gülü çemendir.
Giden gelmiyor acep nedendir.

Kışlanın ardında üç ağaç incir
Kolumda kelepçe boynumda zincir
Zincirin yerleri ne yaman sancır
Ano yemendir, gülü çemendir.
Giden gelmiyor acep nedendir.

Kışların ardında sıra söğütler
Zabitler oturmuş asker öğütler
Yemen’e gidecek bu koç yiğitler
Ano yemendir, gülü çemendir.
Giden gelmiyor acep nedendir.

Kışlanın ardında redif sesi var
Bakın çantasına acep nesi var
Bir çift kundurayla bir çift fesi var
Ano yemendir, gülü çemendir.
Giden gelmiyor acep nedendir.

Kışlanın ardını duman bağladı
Analar babalar kara bağladı
Yemen’e gidene herkes ağladı
Ano yemendir, gülü çemendir.
Giden gelmiyor acep nedendir.

Kışlanın ardında, bir kırık testi;
Askerin üstüne Sam yeli esti!
Gelinlik tazeler umudu kesti!
Ano yemendir, gülü çemendir.
Giden gelmiyor acep nedendir.

Mızıka çalındı düğünmü sandın
Al yeşil bayrağı gelinmi sandın
Yemen’e gideni gelir mi sandın
Tezgel ağam tezgel dayanamirem
Uyku gaflet basmış dayanamirem
Ağam öldü diye inanamirem

Koyun gelir kuzusunun adı yok
Sıralanmış ineklerin sütü yok
Ağamsız da bu yerlerin tadı yok
Tezgel ağam tezgel dayanamirem
Uyku gaflet basmış dayanamirem
Ağam öldü diye inanamirem

Ağam yolladılar Yemen iline
Çifte tabancalar takmış beline
Ayrılmak olurmu taze geline
Tezgel ağam tezgel dayanamirem
Uyku gaflet basmış dayanamirem
Ağam öldü diye inanamirem