İlkokulda Gana'lı çocuklarla çok eğlendik... Kamerayı görünce ard arda şarkılar söylemeye başladılar...
GANA HAKKINDA
DEVLETİN
ADI: Gana Cumhuriyeti
BAŞŞEHRİ: Akra
NÜFUSU: 15.500.000
YÜZÖLÇÜMÜ: 238.533 km2
RESMİ DİLİ: İngilizce
DİNİ: %63 Hıristiyan,%16 İslamiyet,%20 Animist (Putperest totem dini)
PARA BİRİMİ: Yeni Cedi
Batı Afrika’da Atlas Okyanusu kıyısında, aşağı yukarı dikdörtgen
şeklinde bir memleket. Gana’nın; güneyinde Gine Körfezi, kuzeyinde
Yukarı Volta, doğusunda Togo, batısında Fildişi Sahili ve Yukarı Volta
yer alır. Eski İngiliz sömürgeleri, Altın Sahili ve Togoland’ın
yerlerinde kurulmuş bir Cumhuriyettir. Altın Sahili ve Togoland, 6 Mart
1957 tarihinde birleşerek, bağımsız Gana Devletini meydana getirdiler.
Yani devlet ismini, eski bir Batı Afrika krallığından almıştır.
Tarihi
1600 senesine kadar Batı Afrika’daki politik ve ekonomik kuvvet,
Sahranın güneyinde ve Batı Sudan’daki büyük devletlerin elindeydi. Bu
devletler daimi olarak genişleme temayülü içindeydiler.
Gana’nın içinde bulunduğu topraklar, bu devletlerden oldukça uzakta
olmasına rağmen, onların dolaylı tesirinden kurtulamadı. On üçüncü
asırdan itibaren Sudanlı tüccarlar,yeni pazarlar elde etmek için, güneye
doğru yayılmaya başladılar. Bunun sonucunda Gana’nın bulunduğu topraklar
ile Sudan arasında iki büyük ticaret yolu meydana getirildi. Gana’nın
bulunduğu topraklardaki ilk devletler, 13. asırda kurulan, zamanımızdaki
ülkenin ormanlarının kuzeyinde bulunan Bono, Gonja, Banda kabilelerinin
kurduklarıdır.
Ülkenin kuzey bölümünde, kuzey batılı işgalcilerin kurduğu devlette
Dagomba ve Mamprusi kabileleri yer alıyordu. Bu zamanda Nijerya’dan
gelen gruplar da ülkenin güney doğusunda yerleşmişlerdi.
On beşinci asırda, altına susamış Portekizli işgalcilerin, Batı Afrika
ile Avrupa arasında deniz yolu bağlantısı kurmaları sonucu, bölgede
hayat şartları değişmeye ve huzursuzluk artmaya başladı. Altın Sahiline
1471 senesinde giren Portekizliler, bölgedeki altının bolluğunun farkına
varmışlar ve bunu tekellerine almak için kıyıda birçok büyük taş kaleler
inşa etmişlerdir. On altıncı asırda Portekiz tekeli, Fransız, İngiliz ve
Hollandalı sömürgeciler tarafından bozuldu. Daha sonra bütün kaleler
Hollandalıların eline geçti. Fakat onlar da İngiliz ve Danimarkalılarla
karşı karşıya kaldılar. On sekizinci asırda kıyıda bu üç devletin sahib
olduğu 40 kale kurulmuştu.
On yedinci asırda, Amerika kıtasındaki geniş talep sonucu, Avrupalılar
vahşetlerini, buradaki savunmasız yerlileri esir yapıp satarak, teşhir
ettiler. Esir ticaretine rağmen bölge batılıların ana altın kaynağı olma
özelliğini korudu.
On dokuzuncu yüzyılın başlarında Altın Sahilinde ticaret yapan bütün
Avrupa ülkeleri, esir ticaretini yasaklamışdı. Esir tüccarlığının kısmen
kalkması ve yerli kabilelerin mücadelelerinin sonucunda, önce
Danimarkalılar (1850), sonra da Hollandalılar (1872) tarihlerinde
bölgeden çekildiler ve İngilizleri Altın Sahilinde yalnız bıraktılar.
1874 tarihinde İngilizler bölgedeki Ashanti kabilelerinin de
topraklarını işgal ederek Altın Sahilini bir İngiliz Kolonisi ilan
ettiler.
İngilizlerin uyguladıkları zayıf politika sonucu Ashanti kuvvet olarak
tekrar ortaya çıktı. Altın madenleri için daha çok emniyet ihtiyacı ve
bölgede Fransız ve Alman faaliyetleri, İngilizleri daha faal bir
politika takip ettirmeye zorladı. 1886’da İngilizler, Ashanti kabilesini
tekrar işgal ettiler. 1901 tarihinde sömürge oldu.
Yirminci asırda Altın Sahilinin ekonomisi, orman çiftçilerinin kakao
yetiştirmedeki başarıları sonucu, hızla gelişmeye başladı. Bunun
sonucunda yeni demiryolları, yeni okullar ve hastahaneler ve Tokoradi
limanı inşa edildi.
1925 tarihine kadar memleket, İngiliz valisinin yönetimi altındaydı.
1925 tarihinden sonra yasama meclisine yerli üyeler de seçilmeye
başlandı. 1946 tarihinde ise meclis azalarının çoğunluğu Afrikalıydı.
1950’lerin sonuna doğru ise Altın Sahilinde, halkın kendi kendisini
yönetmesi için kampanya açıldı, gösteriler yapıldı, isyanlar çıktı.
Bunların sonucunda 10 Ocak 1951 senesinde yeni bir anayasa ilan edildi
ve halk dış işleri, savunma, adalet ve mali konular dışında söz sahibi
oldu.
1951 senesinde yapılan seçimler sonucunda ABD’de eğitim görmüş genç bir
sosyalist olan Kuvame Nkrumah başkanlığındaki Halk Kongresinin partisi
iktidara geldi. 1957 tarihinde Altın Sahili devleti, şimdiki Gana
Devletini meydana getirerek, Birleşmiş Milletler Teşkilatının ve İngiliz
Milletler Cemiyetinin üyesi oldu. Aynı sene İngiliz Togoland’ı halkının
isteği ile Gana ile birleşti.
Kaynak: http://www.cografya.gen.tr/siyasi/devletler/gana.htm
|
|
