AKADEMİK ETİK KURALLARINA SAYGI

 

Türkiye Bilimler Akademisi'nin belirlediği aşağıdaki ilkeleri kabul ediyor ve onaylıyorum.

CanaktanWEB internet kütüphanesi  bilimsel araştırma ve akademik etik kurallarına titizlikle uyularak hazırlanmıştır.

Mesleki kariyerimde de akademik etik ilkelerine en ileri düzeyde uymaya çalışıyorum. Bugüne değin yer aldığım akademik ilerleme jürilerinde (yüksek lisans, doktora, doçentlik sınavları, araştırma görevlisi vs.)  bilimsel liyakati dikkate almaya daima özen göstermiş bulunuyorum. Bununla birlikte üzülerek itiraf etmeliyim ki,  içinde yaşadığım akademik kültür çoğu zaman liyakati esas alarak karar ve tercihte bulunmamı(zı) engellemiştir ve engellemektedir.Ülkemizde maalesef özellikle yasal mevzuat gereği ve ayrıca kurum kültüründeki eksiklik vs. nedenlerle lisans-üstü eğitimde giriş sınavları ve tez jürilerinin teşkili akademik liyakat ve akademik etik ilkeleri gözardı edilerek gerçekleştirilmektedir.

Prof.Dr.Coşkun Can Aktan

TÜRKİYE BİLİMLER AKADEMİSİ BİLİM ETİĞİ İLKELERİ

1. Gerçeğe Uygunluk: Veriler, sadece bilimsel yöntemlerle yürütülen gerçek deney ve gözlemlerden elde edilir. Verilerin değerlendirilmesinde, yorumların ve kuramsal sonuçların elde edilmesinde bilimsel yöntemler dışına çıkılmaz.  Bu yöntemlerle varılan sonuçlar saptırılamaz, elde edilmemiş sonuçlar araştırma sonuçları imiş gibi gösterilemez. 

2. Bilimsel Araştırmanın Zarar Vermemesi: Araştırmanın deneklere zarar vermemesi, deneklerin olası riskler konusunda açık şekilde bilgilendirilmesi ve deneye katılım kararının etki ve baskı olmaksızın özgürce alınması gerekir. Deneyin deneklere, deneyi yapanlara, çevreye ve insan sağlığına zarar vermemesi elzemdir. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda deney hayvanının gereksiz yere zarar ve acı görmemesi gözetilmelidir.

3. Sorumluluk ve Haklar: Bilim insanları araştırma sonuçları ile ilgili olarak toplumu bilgilendirmek, olası zararlı uygulamalar konusunda uyarmakla yükümlüdürler. Kendi vicdani kanaatlerine göre zararlı sonuçlara ve onaylamadıkları uygulamalara yol açabilecek araştırmalara katılmamak bilim insanlarının hakkıdır.

4. Yazarlar: Araştırma sonuçları araştırmayı yapanların tümünün isimleriyle yayınlanır. Araştırmanın tasarlanması, planlanması, yürütülmesi ve yayına hazırlanması aşamalarında etkin katkıda bulunmamış kişilerin isimleri yazar isimleri arasına katılamaz.

5. Kaynak Gösterme ve Alıntılar: Bilimsel yayınlarda ya da genel kamuoyuna dönük olarak yayınlanan her türlü makale, derleme, kitap ve benzeri yayınlarda daha önce yayınlanmış veya yayınlanmamış bir çalışmadan yararlanılırken o çalışma bilimsel yayın kurallarına uygun biçimde kaynak olarak gösterilmelidir. Evrensel olarak tanınan bilim kuramları, matematik teoremleri ve ispatları gibi önermeler dışında, hiçbir yapıt tümüyle ya da bir bölümü ile izin alınmadan ve asıl kaynak gösterilmeden çeviri veya özgün şekliyle yayınlanamaz.

6. Bilim İnsanı ve Akademik Etkinliklerde Etik: Bilim insanı, akademik yaşamının bütün evrelerinde ve  öğretim, yönetim ve akademik değerlendirmelere ilişkin görevlerde bilimsel liyakatı temel ölçüt olarak kabul eder,  temel etik kurallarının dışına çıkmaz ve bu kuralların dışına çıkılmasına göz yummaz. Eğitimin eksik verilmesi, kopyacılık, akademik ilerleme ve ödül  jürilerinde bilimsel liyakat ölçütlerinin dışına çıkmak, kişileri kayırmak ve benzer davranışlar kabul edilemez.

TÜRKİYE BİLİMLER AKADEMİSİ

GENEL KURULU  

14.12.2001